بر اساس آیین نامه اجرایی ماده 44 قانون رفع موانع تولید، صدور مجوز تاسیس صندوق های پژوهش و فناوری پس از سکوت برنامه پنجم توسعه در این خصوص و عدم صدور مجوز در یک دوره 5 ساله، مجددا آغاز گردید.
در آیین نامه جدید، علیرغم ریاست وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در کارگروه مربوطه، دبیری کارگروه به رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی واگذار گردیده است؛ این موضوع از آن جهت قابل توجه است که رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی در کارگروه مذکور دارای حق رای نمیباشد.
با توجه به برگزاری 2 جلسه کارگروه تاکنون به ریاست وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری و بررسی دستورالعملهای مربوطه، توجه به آمار و عملکرد کلی مجوزهای صادره در دوره قبل ضروری است که به شرح ذیل اعلام میگردد:
1- در دورههای گذشته و طی دو برنامه توسعه پنجساله سوم (ماده 100 قانون) و چهارم (ماده 45 قانون)، از ابتدای سال 1382 تا انتهای 1389، حدود 18 صندوق مجوز تاسیس دریافت کردند که نکات ذیل در این خصوص قابل توجه میباشد:
2- علیرغم گذشت بیش از 9 سال از زمان تصویب آییننامه اجرایی ماده 100 برنامه سوم توسعه، تا پایان سال 1388 به عنوان سال پایانی برنامه چهارم توسعه، 6 صندوق مجوز تاسیس دریافت کرده و ثبت شدهاند. صندوق یزد، صندوق اصفهان، صندوق نوین، صندوق خراسان، صندوق صنعت برق و صندوق صنایع و معادن از این دسته میباشند.
3- در سال 1389 که برنامه چهارم توسعه برای یکسال دیگر تمدید شد، بیش از نیمی از صندوقهای موجود مجوز تاسیس خود را از کارگروه مربوطه در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دریافت نموده و پس از آن تاریخ نزد اداره ثبت شرکتها بصورت رسمی ثبت شدند (در برخی موارد تا دو سال پس از آن).
از این دسته میتوان به صندوقهای پژوهش و فناوری مانند سلامت ثامن، پرشین داروی البرز، تجهیزات پزشکی، سلامت تهران، صندوق فارس، صندوق دانشگاه تهران، صندوق نانو، صندوق ایرانیان، صندوق کریمه، صندوق زاگرس، صندوق شریف و صندوق سمنان اشاره نمود.
4- در بین صندوقهای پژوهش و فناوری ثبت شده، تفاوتی فاحش در نوع شخصیت حقوقی ثبت شده مشاهده میشود. برخی صندوقها بصورت موسسه غیرتجاری و برخی بصورت شرکت سهامی خاص ثبت شده اند.
5- از حیث سرمایه اولیه ثبتی، از سرمایه ده میلیون ریالی تا دو میلیارد تومانی مشاهده میشود.
6- در برخی صندوقها هنوز سرمایه ثبتی اولیه تادیه نشده و در برخی دیگر سرمایه ثبتی اولیه چند برابر افزایش یافته است.
7- برخی صندوق ها با 4 سهامدار و برخی دیگر با بیش از 20 سهامدار به ثبت رسیدهاند.
8- برخی صندوق ها بصورت تخصصی (صرفاً در نام ثبتی صندوق و بدون تاثیر در متن اساسنامه) و برخی بصورت عمومی ثبت شدهاند.
با عنایت به موارد فوق و دهها مورد دیگر به نظر می رسد در دوره جدید تشکیل کارگروه، تصویب ضوابط جدید و بازنگری در برخی قواعد گذشته همچون سرمایه ثبتی، نوع شخصیت حقوقی، حوزه فعالیت، مفاد اساسنامه و ... ضروری به نظر میرسد.