تولید داروهای خاص در دستور کار محققان سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی

دکتر حسن زمانیان گفت: طبق آمار موجود سالانه حدود ۳ میلیارد دلار ارز برای واردات دارو و مواد اولیه و حدواسط دارویی به کشور هزینه می‌‎شود که بخش قابل توجهی از این واردات مربوط به مواد اولیه و یا حد واسط دارویی و بهداشتی است که عمدتاً توسط صنایع شیمیایی و  دارویی و آرایشی بهداشتی در کشور به محصولات نهایی تبدیل می‌شوند.

وی با تاکید بر هم‌افزایی این پژوهشکده با سایر مؤسسات فعال در حوزه شیمی دارویی، خاطر نشان کرد: کسب و ایجاد دانش فنی تولید بسیاری از این مواد به توسعه و گسترش کیفی و تخصصی شدن پژوهشکده‎‌های فعال در این حوزه نیاز دارد. بر همین اساس ایجاد پژوهشکده شیمی دارویی در سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران می‌تواند با سایر مراکز و مؤسسات فعال در زمینه تولید مواد اولیه و حدواسط دارویی هم‌افزایی داشته باشد.

رییس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران با بیان این‌که از دیرباز پژوهشکده‌های فناوری‌های شیمیایی و زیست فناوری سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران در این حوزه اقداماتی را انجام داده‌اند و منشأ ایجاد چندین شرکت دانش‌بنیان در این حوزه بوده‌اند، گفت: ایجاد پژوهشکده‌ای تخصصی در حوزه صنعت شیمی دارویی می‌تواند به شکل‌گیری و ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و همچنین تربیت نیروهای حرفه‌ای در این زمینه کمک کند.

زمانیان، انجام تحقیقات و پژوهش‌‎‌های کاربردی و توسعه‌‎ای برای ایجاد و توسعه دانش‌ فنی تهیه و تولید مواد اولیه و حدواسط صنایع دارویی و بهداشتی را از اهداف و سیاست‌های اصلی راه‌اندازی پژوهشکده شیمی دارویی دانست و یادآور شد: همچنین انجام تحقیقات بنیادی و توسعه مرزهای دانش با هدف ایجاد و گسترش محصولات و فرایندهای نوین در حوزه صنایع دارویی و بهداشتی، تربیت و پرورش نیروهای متخصص و کارآمد در زمینه صنایع دارویی و بهداشتی از طریق برگزاری دوره‌‎های تحصیلات تکمیلی، دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت و بلندمدت و کارگاه‎‌های آموزشی عمل، تقویت روحیه همکاری و فعالیت‎های علمی و فناوری گروهی و تیمی و ایجاد آزمایشگاه‌های پژوهشی، تخصصی و مرجع، از دیگر اهدافی است که در این پژوهشکده دنبال می‌شود.

وی ادامه داد: پژوهشکده شیمی دارویی با چهار گروه پژوهشی «سنتز ترکیبات دارویی آلی»، «سنتز ترکیبات دارویی معدنی»، «داروهای گیاهی» و «فرمولاسیون و افزایش مقیاس مواد دارویی» فعالیت خواهد داشت. در گروه سنتز ترکیبات دارویی آلی پژوهش‌های مرتبط به سنتز مواد اولیه، حد واسط‌ها و مواد مؤثره دارویی آلی انجام خواهد شد. گروه سنتز ترکیبات دارویی معدنی تحقیقات مربوط به سنتز مواد اولیه، حد واسط‎‌ ها و مواد مؤثره دارویی معدنی پیگیری می‌شود.

وی فعالیت گروه داروهای گیاهی را پژوهش‌ درباره استخراج، شناسایی و خالص‌سازی مواد مؤثره گیاهان دارویی و ترکیبات طبیعی که دارای کاربردهای دارویی و بهداشتی-آرایشی است، ذکر کرد و یادآور شد: گروه فرمولاسیون و افزایش مقیاس مواد دارویی در مورد فرمولاسیون داروها، شکل‌دهی و افزایش مقیاس (کسب و تکمیل دانش فنی تولید نیمه‌صنعتی و صنعتی) و در نهایت مستندسازی دانش فنی (بررسی توجیه فنی و اقتصادی ترکیبات حاصل در پروژه‌ها و ارزش‌گذاری دانش فنی) فعالیت خواهد داشت.

زمانیان با بیان این‌که پژوهشکده فناوری‏‌های شیمیایی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران از ابتدای تاسیس سازمان در زمینه تولید مواد اولیه دارویی و استخراج مواد مؤثره گیاهان دارویی فعالیت‌های قابل توجهی انجام داده است، گفت: برخی از طرح‌های نیمه‌صنعتی اجرا شده در این پژوهشکده در حوزه شیمی دارویی بوده و با توجه به امکانات موجود و همچنین امکان گرفتن خدمات آزمایشگاهی از سایر مراکز و مؤسسات، از ظرفیت‌‎های موجود در بخش‌های مختلف سازمان و کشور در این خصوص نیز استفاده خواهد شد.

وی افزود: طرح‌هایی از جمله تولید اسید سالیسیلیک در مقیاس ۱۰ کیلو در هر بچ، طراحی و ساخت دستگاه استخراج جامد- مایع، تهیه آلژینات دندانپزشکی، تولید نیمه‌صنعتی صمغ گزانتان، تهیه ماده دارویی فروس فومارات، تولید نیمه‌صنعتی بنتون ۳۴ و ژلتون و تولید نیمه‌صنعتی دایکون (سدیم دی استات)؛ طرح‌های نیمه صنعتی هستند که در پژوهشکده فناوری‌های شیمیایی در حوزه شیمی دارویی اجرا شده است.